Nhiều anh em dùng linux chắc đã khá quen thuộc với hệ điều hành (HĐH) Linux Mint nổi tiếng, Linux Mint là HĐH dựa trên nhân Ubuntu, Linux Mint thiết kế với giao diện truyền thống rất quen thuộc với người dùng. Phiên bản mới nhất là Linux Mint 13 (tên Maya), để chuyển đổi giao diện GNOME 3 sang giao diện truyền thống đội ngũ phát triển đã giới thiệu 2 dự án Cinnamon và MATE (Không dựa trên GNOME). Chi tiết về Cinnamon xem tại đây, về MATE xem tại đây. Trong bài viết này mình xin giới thiệu đội chút về MATE, ban đầu được phát triển cho Arch Linux/Debian nhưng sau đó được Clement Lefebvre (sáng lập nền tảng Cinnamon trên linux mint và cũng là thành viên trong dự án MATE) mang đến Linux Mint.1. Giới thiệu về MATE
MATE phát triển ứng dụng trên nhân Linux 3.x tuy nhiên giao diện, hiệu ứng và ứng dụng lại giống với GNOME 2.x truyền thống (2 thanh panel ở trên và dưới, cách truy cập ứng dụng gần như trước kia), đây cũng có thể là tin vui cho các tín đồ trung thành với dao diện GNOME 2.x nhưng vẫn có thể trải nghiệm những điều thú vị với nhân Linux 3.x. Hiện nay MATE đã có phiên bản 1.4 với nhiều cải tiến đáng kể. Để cập nhất chỉ cần vào Update Manager.
Sau đây là một số ứng dụng chuẩn của MATE:
1. Caja đây là trình quản lý tập tin thay thế cho nautilus.
2. Pluma chương trình soạn thảo văn bản tương tự như gedit trên Ubuntu hoặc Kate trên Kubuntu
3. Eye of MATE trình quản lý xem hình ảnh tương tự Shotwell.
4. Atril xem file pdf tương tự Document Viewer, ePDFViewer...
5. Engrampa trình quản lý file dạng nét tương tự Ark.
6. MATE Terminal rất quen thuộc và tính năng tương tự như terminal trên ubuntu, Kubuntu
7. Trên Linux Mint 13 Mate cũng cài thêm nhiều soft giải trí, công việc hữu ích khác
Khi bạn mới chạy thử sẽ thấy giao diện đơn giản tương đối nhàm chán tuy nhiên bạn có thể cách tân giao diện khi dùng với trình quản lý hiệu ứng quen thuộc Compiz.
Thanh Taskbar tích hợp có nhiều chức năng thú vị.
Trình quản lý tập tin Caja 1.2.1
2. Hướng dẫn cài đặt chi tiết
Quảng cáo
Để cài đặt thì cách thông dụng là cài từ USB, bạn có thể dùng Unetbootin hoặc Universal USB, YUMI để tạo USB cài đặt.
Cũng như các phiên bản cài đặt khác từ Ubuntu hay Linux khác. Đã có một bài giới thiệu về cách cài Ubuntu khá chi tiết tuy nhiên trong phần này mình xin trình bày thêm những điểm cần lưu ý trong quá trình cài đặt. Cách quản lý phân vùng, tập tin và bảo mật của Linux tương đối khác so với Windows.
Phân vùng chính "/" trong đó có nhiều hệ con chứa những chức năng khác nhau nhưng trong đây chúng ta chỉ đề cập đến 2 phân vùng quan trọng là "/" và "/home"
a) / đây là phân vùng chính chứa toàn bộ OS, thông tin tài khoản người dùng....
b) /home (phân vùng con của /) phân vùng này quản lý tài khoản, dữ liệu, thông số cài đặt giao diện cho từng tài khoản.
Đầu tiên bạn cần tách 1 phân vùng hoàn toàn mới bằng GParted khỏi đĩa cứng phân vùng này có kích thước bằng tổng 3 phân vùng gồm swap, / và /home. Theo mình thì swap nên từ 2GB, / cài đặt HĐH nên từ 15-20GB hoặc hơn vì sau này ai biết được bạn sẽ cài gì, còn dung lượng đĩa hiện nay cũng đã quá nhiều. /home tùy theo nhu cầu của bạn là văn bản, code hay chứa phim ảnh thì từ 10GB trở lên -> Phân vùng tách ra tầm từ 27GB trở lên.
Khi cài đặt gặp bước thiếp lập phân vùng bạn chọn như hình:
Quảng cáo
Khi cài chúng ta cần tạo 3 phân vùng: swap, /, và /home. Tại sao cần thêm phân vùng riêng /home mà không gom lại như cách cài đặt đã hướng dẫn trong tinhte.vn. Câu trả lời là để bảo toàn tài khoản người dùng, dữ liệu quan trọng khi cài lại HĐH hoặc cài lại HĐH khác.
Nếu các bạn thấy phần Mout point trong hình trên trống tức là chương trình cài đặt yêu cầu bạn phải chọn lại. Khi đó chọn từng phân dùng các bạn nhấn Change...
Bạn nhớ dựa vào kích thước mà sắp xếp "Mount Point" trên từng phân dùng cho chính xác. Trong phần này rất quan trọng, nếu phần vùng /home đã có dữ liệu và bạn chỉ muốn cài lại HĐH (hoặc HĐH mới) và các phần mềm liên quan nhưng không muốn phải format luôn phân vùng /home thì khi đến phần này bạn nhớ bỏ chọn "Format the partition", kiểu file (Ext4,...), và gắn với (Mount point) /home.
Chú ý: để khôi phục lại tài khoản đã có trong phân vùng /home khi cài lại HĐH, khi đến phần khai báo tải khoản người dùng bạn nhập phần username = tên thư mục (hoặc tài khoản trước đó)
Đây là link để tại về HĐH Linux Mint 13 MATE.
Sau bài này sẽ hướng dẫn chi tiết cách chạy hiệu ứng cửa sổ Compiz Manager. Mời các bạn xem một clip giới thiệu hề hiệu ứng có trên MATE và linux nói chung. Rất ấn tượng phải không.