Cách gõ tắt chữ Việt không dấu bằng bộ gõ WinVNKey

Khi dùng máy tính để viết tin nhắn hoặc chat ở Facebook,… nhiều người hay gõ chữ Việt không dấu cho nhanh. Mách bạn một cách gõ chữ Việt không dấu nhanh hơn nữa với WinVNKey, cùng 25 qui ước gõ tắt chữ không dấu.

Bài này trình bày một phương pháp có hệ thống để gõ tắt chữ Việt không dấu, giúp tiết kiệm được nhiều số phím phải gõ. Ta tiết kiệm được nhiều hơn nữa khi dùng chung phương pháp này với trang gõ tắt các từ thường dùng của riêng ta tự tạo.

Đây là phương pháp do TS Ngô Đình Học, tác giả bộ gõ WinVNKey, đã tích hợp cách tốc ký trong bài Tốc ký chữ Việt vào WinVNKey, tạo ra một phương pháp mới gõ tắt chữ Việt không dấu: gõ chữ tốc ký không dấu mà màn hình máy tính vẫn hiện ra chữ Việt không dấu trọn vẹn.

Bốn bước cần làm để dùng phương pháp mới gõ tắt chữ không dấu là:

1. Nhớ qui ước gõ tắt chữ không dấu.
2. Tải xuống WinVNKey.
3. Điều chỉnh WinVNKey để gõ tắt chữ không dấu.
4. Điều chỉnh WinVNKey để dùng chung phương pháp mới với trang gõ tắt của riêng ta tự tạo.

I. Bước 1: Qui ước gõ tắt chữ không dấu

Bạn chỉ cần nhớ 24 qui ước và một ngoại lệ. Xin đọc các qui ước gõ tắt từ trên xuống dưới vì chúng có quan hệ nối tiếp.

1. Phụ âm đầu chữ (bảy qui ước):

(*) c tự động bung ra k khi sau c là e, i. Nếu không muốn bung ra k mà vẫn là c, bạn gõ phím thoát \ trước khi gõ e, i.

(**) Nếu không muốn bung ra kh mà vẫn là k, bạn gõ lặp phím k (hoặc gõ phím thoát \ trước khi gõ k).

(***) g tự động bung ra gh, khi sau g là e, i, như ga→ ga, ge→ ghe.

(****) ng tự động bung ra ngh, khi sau ng là e, i, như nga→ nga, nge→ nghe.

2. Phụ âm cuối chữ (ba qui ước):

Hai phần trên có tất cả mười qui ước gõ tắt. Chúng được nhiều người biết đến vì những người đi trước đã nêu ra khi bàn về vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ.

3. Vần “Nguyên âm ghép + chữ cái” (14 qui ước và một ngoại lệ)

Đây là phần cuối cùng nhưng quan trọng, vì trình bày cách gõ tắt có hệ thống cho 39 vần không dấu, vốn có ba hoặc bốn chữ cái, xuống còn hai chữ cái cho mỗi vần.

Tiếng Việt hiện có tất cả 44 vần không dấu “Nguyên âm ghép + chữ cái”.

Trong đó, năm vần: oong, oanh, uenh, oach, uech đã được gõ tắt là oog, oah, ueh, oak, uek như vừa trình bày ở trên.

Còn lại 39 vần:

Trong đó có:

- Các nguyên âm ghép: ua, oe, ie hay ye, oa, uo, uye.
- Các chữ cái cuối: t, p, c, n, m, ng, i hay y, u hay o.

39 vần ấy được gõ tắt còn hai chữ cái cho mỗi vần, bằng cách:

- Rút gọn nguyên âm ghép còn một nguyên âm.
- Thay chữ cái cuối bằng một chữ cái khác.

Rút gọn nguyên âm ghép còn một nguyên âm. Có sáu qui ước và một ngoại lệ:

- A = ua

- E = oe

- I = ie, ye

- O = oa …… (Ngoại lệ: A = oa, cho vần “oay”)

- U = uo

- Y = uye

Thay chữ cái cuối bằng một chữ cái khác. Có tám qui ước:

- D = t

- F= p

- S = c

- L= n

- V = m

- Z = ng

- J = i, y

- W = o, u

Ráp sáu nguyên âm rút gọn vào tám chữ cái cuối khác, ta gõ tắt được 39 vần trên, mỗi vần chỉ còn hai chữ cái. Do đó, chỉ cần nhớ 14 qui ước trên, ta dễ dàng nhớ được 39 vần gõ tắt sau:

Sau đây là ví dụ cho 39 vần gõ tắt trên. Các ví dụ tổng hợp tất cả qui ước gõ tắt ở các phần trên để cho thấy nhiều chữ được gõ tắt rất nhanh.

2. Bước 2: Tải xuống WinVNKey

WinVNKey miễn phí. Mời các bạn vào trang nhà của WinVNKey tại đây, nhấn Download, sẽ hiện ra trang chứa các phiên bản. Bạn tải xuống phiên bản mới nhất.

Những ai chưa thạo máy tính, có thể đọc thêm bài hướng dẫn căn bản Cách tải xuống WinVNKey để biết cách tải. Xin xem ở đường dẫn sau: tại đây.

3. Bước 3: Điều chỉnh WinVNKey để gõ tắt chữ không dấu

- Chạy WinVNKey 5.4.444, hoặc phiên bản mới hơn.

- Nếu thích giao diện tiếng Việt, bạn nhấn nút Run ở trang Main, xong chọn Hiển thị chữ Việt.

- Ở trang Chính (Main), bạn chọn như sau:

Hình 1: Trang Chính khi chỉ dùng phương pháp gõ tắt “Cách Tubinhtran (không dấu)”.

- Các chữ màu xanh trong khung WinVNKey đều là đường dẫn để xem thêm thông tin liên hệ. Nhấn chữ Macro ở Hình 1, sẽ hiện ra khung Chọn Lựa Macro> chọn trang Tệp Macros> trong hộp nhỏ kế chữ Trang Macro, chọn số 4 Vần Lười: phải gõ ở sau cụm âm Việt > chọn bôi đen Cách Tubinhtran không dấu, như hình sau đây.

Hình 2: Khung Chọn Lựa Macro khi dùng phương pháp gõ tắt Cách Tubinhtran (không dấu).

Khi chọn ô số 7 Cách Tubinhtran (không dấu) ở hộp bên trái, bạn sẽ thấy hộp bên phải liệt kê các macros gõ tắt.

- Điều chỉnh xong như trên, bạn có thể bắt đầu dùng phương pháp gõ tắt chữ không dấu theo các qui ước gõ tắt đã trình bày ở Bước 1.

4. Bước 4: Điều chỉnh WinVNKey để dùng chung phương pháp mới với trang gõ tắt của riêng bạn tự tạo

Nếu muốn tự qui ước một số từ thường dùng, bạn có thể cài vào tệp gõ tắt của riêng bạn, có tên như Thường Dùng, trong khung Chọn Lựa Macro.

Để kết hợp phương pháp gõ tắt với tệp (file) gõ tắt Thường Dùng, bạn thực hiện như sau:

- Làm các bước như vừa trình bày ở Bước 3, chỉ trừ việc chọn lại ở việc thêm Từ Lười vào hộp Macro, như hình sau đây.

Hình 3: Trang Chính khi dùng kết hợp phương pháp gõ tắt với các tệp gõ tắt của riêng bạn.

- Nhấn chuột chữ Macro ở hình trên, sẽ hiện ra khung Chọn Lựa Macro. Trong khung đó, chọn trang Tệp Macros> trong hộp nhỏ kế chữ Trang Macro, chọn 6. Từ Lười: phải gõ ở đầu cụm chữ… > chọn bôi đen Thường dùng như hình sau:

Hình 4: Khung Chọn Lựa Macro khi kết hợp phương pháp gõ tắt với các tệp gõ tắt của riêng bạn.

- Nhấn nút Biên soạn, ở góc dưới khung Chọn Lựa Macro sẽ hiện ra khung Biên soạn Macro Từ Lười để bạn cài đặt, thêm bớt các qui ước gõ tắt của riêng bạn cho tệp Thường dùng, như hình sau:

Hình 5: Khung Biên soạn Macro Từ Lười cho tệp gõ tắt Thường dùng.

Ví dụ, muốn thêm macro |dc = duoc| vào tệp Thường Dùng, bạn làm như sau:

- Nhấn nút Thêm.
- Gõ macro dc và duoc vào hai ô dưới đáy.
- Nhấn nút Nhập vào. Tức thì, macro |dc = duoc| sẽ thêm vào khung ở trên.
- Sau cùng, nhấn nút X ở góc trên để đóng lại và macro |dc = duoc| sẽ được lưu trữ.

Điều chỉnh như trên, bạn có thể dùng chung phương pháp gõ tắt chữ không dấu với tệp gõ tắt của riêng bạn tự tạo.

5. Lời cuối

• Trung bình, bạn sẽ tốn khoảng nửa giờ để nhớ được toàn bộ qui ước gõ tắt (24 qui ước và một ngoại lệ). Tập gõ độ nửa giờ, bạn sẽ thấy rõ hiệu quả của phương pháp gõ tắt chữ Việt không dấu.

• Gõ tắt chữ Việt có dấu: Cách gõ tắt chữ có dấu cũng tương tự cách gõ tắt chữ không dấu. Xin đọc bài Phương pháp mới gõ tắt chữ Việt ở https://www.tinhte.vn/threads/phuong-phap-moi-go-tat-chu-viet.2384297/ (hoặc ở http://chuvietnhanh.sourceforge.net/PhuongPhapMoiGoTatChuViet.htm) để được hướng dẫn chi tiết. Hiểu được cách gõ tắt chữ không dấu, bạn dễ dàng hiểu được cách gõ tắt chữ có dấu.

TRẦN TƯ BÌNH & TS. NGÔ ĐÌNH HỌC
(chuvietnhanh.sf.net / winvnkey.sf.net)

-----------------------

NGUỒN: http://chuvietnhanh.sourceforge.net/CachGoTatChuVietKhongDau.htm