Vào đêm nay, thứ 6 ngày 31/7/2015, hầu hết các khu vực trên thế giới sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng "trăng xanh" - một hiện tượng tương đối hiếm (theo ước tính là xảy ra mỗi 3 năm 1 lần). Thật ra, Mặt Trăng đêm nay không có màu xanh như tên gọi, nhưng nó đặc biệt vì đây là lần trăng tròn thứ 2 trong tháng 7, nghĩa là năm 2015 này sẽ có 13 lần trăng tròn thay vì 12 lần tương ứng với 12 tháng như bình thường.
Tại sao có "Trăng Xanh"?
Thường thì trong 1 năm, cư dân trên Trái Đất sẽ thấy 12 lần trăng tròn, mỗi tháng 1 lần. Tuy nhiên có một số năm, mà điển hình là năm 2015, chúng ta có tới 13 lần trăng tròn và 1 lần "bonus" đó được gọi là "Trăng Xanh".
Trung bình, mỗi tháng âm lịch hoặc tháng giao hội (synodic month) có 29,530589 ngày, nghĩa là ngắn hơn mỗi tháng dương lịch 1,5 ngày (ngắn hơn tháng 2 0,5 ngày). Phần ngày ngắn hơn này được tích lũy qua từng năm và do đó, cứ vài năm sẽ có thêm một lần trăng tròn thứ 13 thay vì 12 như bình thường. Thí dụ trong năm 2015 này, những lần trăng tròn lần lượt là: 5/1, 3/2, 5/3, 4/4. 4/5, 2/6, 2/7, 31/7 (Trăng Xanh), 29/8, 28/9, 27/10, 25/11, 25/12. Sang năm 2016, lần trăng tròn đầu tiên sẽ rơi vào ngày 23/1 và mỗi tháng vẫn chỉ có 1 lần trăng tròn như bình thường.
"Once in a blue moon" - Mặt Trăng sẽ có màu xanh dương? - Không!
Bởi lẽ đây là hiện tượng tương đối hiếm, nên trong tiếng Anh có một thành ngữ là "once in a blue moon" để chỉ những vấn đề gì đó rất hiếm gặp nhưng lại được rất nhiều người nhắc đến. Thật ra, thành ngữ này bắt nguồn từ cuốn Maine Farmers' Almanac (niên lịch của người nông dân) để diễn tả lần trăng tròn thứ 3 trong số 4 lần trong 1 mùa (thông thường 1 mùa - 3 tháng chỉ có 3 lần trăng tròn).
Hồi năm 1946, tạp chí Sky & Magazine đã đăng tải một ấn bản định nghĩa "trăng xanh" là lần trăng tròn thứ 2 trong 1 tháng. Và từ đó đến nay, đây là trở thành định nghĩa được chấp nhận rộng rãi khi nói tới trăng xanh. Nói cách khác, trăng tròn vào ngày 31 tháng 7 hôm nay được gọi là Trăng Xanh bởi lẽ nó lần trăng tròn thứ 2 trong tháng 7.
Trăng đêm nay bắt đầu mọc vào 10:43 GMT, tương ứng với 17:43 theo giờ Việt Nam. Nhưng hãy nhớ, khi bạn nhìn lên bầu trời thì Mặt Trăng vẫn có màu bình thường chứ không có màu xanh dương như tên gọi của nó. Nhưng dù sao đi nữa, 1 tháng được ngắm trăng 2 lần cũng là điều thú vị phải không các bạn? Chúc ngắm trăng vui vẻ nhé.