Ngôn ngữ thiết kế Material Design sẽ định hình lại Android trong tương lai

Xây dựng Material Design

Duarte chia sẻ Material là dự án lớn nhất liên quan đến thiết kế mà Google từng thực hiện. Nó chạm đến tất cả mọi nhóm thiết kế trong công ty theo nhiều cách khác nhau. Trong giai đoạn đầu của dự án, các chuyên gia thậm chí còn phải tạo nên những logo sản phẩm của Google từ giấy!

"Chúng tôi làm thế để hiểu được, Material là gì?", Duarte nói. "Làm thế nào chúng tôi có thể tạo ra nhiều thứ từ Material? Chúng tôi thực hiện những nghiên cứu đó bằng cách xài giấy rồi cắt dán thành tất cả những icon sản phẩm của chúng tôi. Từ đó, chúng tôi phát hiện ra rất nhiều thứ... Liệu chúng tôi có thể có được những thành phần đồ họa táo bạo vốn đang trở thành một xu hướng ở thời buổi bây giờ, nhưng song song đó cũng phải thực tế và hợp lý theo cách mà não của chúng ta chỉ nhìn thôi là đã biết ý nghĩa?"


Một trong những khía cạnh quan trọng nhất của Material đó là việc sử dụng nhiều lớp đồ họa cũng như các chiều không gian. Theo một góc nhìn nào đó thì ngôn ngữ thiết kế này cũng giống như là những tờ giấy, những tờ giấy ma thuật. Nó có dạng phẳng, nó trôi nổi trên bề mặt nền và có xu hướng mang nhiều màu trắng. Ngoài ra còn có những chỗ đổ bóng đồng nhất, và một nguồn sáng cố định chiếu sáng các vật thể trên màn hình. Khi bạn di chuyển các đối tượng, chúng không chỉ đơn biến mất đi mà trượt đi từ chỗ này sang chỗ khác một cách tự nhiên. Chúng cũng không tự mình di chuyển mà chỉ có người dùng mới có thể can thiệp.

Khi ý tưởng đó chuyển hóa thành phần mềm, chúng ta có thể thấy rằng một phần của màn hình sẽ như được nâng lên hoặc làm mờ đi tùy theo cách mà người dùng tương tác với app. Ví dụ, trên Android Wear, khi có tin nhắn mới gửi từ điện thoại sang đồng hồ, một "miếng giấy" nhỏ sẽ trồi lên với nội dung tin nhắn, trong khi ở dưới nền là hình ảnh đại diện của người gửi tin nhưng được làm mờ đi.



Nếu như bạn đã từng xài iOS 7 (và giờ là 8) thì sẽ thấy chi tiết này khá quen thuộc. Apple đã sử dụng cách thiết kế theo kiểu nhiều lớp này, mà Material Design chính là nỗ lực của Google trong việc khẳng định rằng thiết kế đa lớp cũng sẽ phát huy những lợi ích tương tự trong thế giới Android. Trước đây Android từng một lần "lột xác" nhờ vào Android 5.0 Ice Cream Sandwich, và bây giờ hãng lại làm điều đó một lần nữa nhưng theo cách mới mẻ và chuẩn hơn.

Material Design thực chất cũng mang tính chất "cứng đầu", Duarte thừa nhận như thế. "Bạn buộc phải sử dụng các lớp khác nhau, bạn phải sử dụng nhiều khoảng trắng, bạn phải tránh không xài các biểu tượng theo phương pháp mô phỏng (skeuomorphism). Theo một cách nào đó, điều này sẽ tạo ra những rào cản lớn hơn cho những ai làm trong ngành. Nhưng thực chất, thiết kế cũng chính là việc bạn phải làm ra sản phẩm nằm bên trong những giới hạn đấy thôi."

Một khía cạnh quan trọng khác của Material Design đó là việc sử dụng các hiệu ứng chuyển động. Khi bạn chạm vào một nút nào đó thì không chỉ có các menu bung ra, mà kèm theo đó là hiệu ứng menu xổ xuống từ nơi bạn đã nhấn vào. Một ít vòng tròn chuyển động nhẹ nhàng cũng được hiển thị, giống như khi bạn chạm ngón tay xuống một mặt hồ phẳng lặng. Duarte nói: "Chúng tôi muốn tất cả năng lượng của giao diện phải đến từ những cái chạm của các bạn. Ngay cả việc điều hướng cũng phải tuân theo quy tắc này".


Lý thuyết và Thực tế

Qua những đoạn mô tả nói trên, chúng ta có thể cảm nhận rằng Material Design sẽ góp phần tạo ra những giao diện vô cùng đẹp mắt và sinh động. Vậy còn trong thực tế thì sao? Ứng dụng Inbox mới ra mắt gần đây chính là một thứ được Google để trình diễn về Material Design. Nó có rất nhiều lớp đối tượng đồ họa, chọn lựa màu sắc vô cùng táo bạo, đậm và hiệu ứng cũng rất trực quan.

Nicholas Jitkoff, một nhà thiết kế của Google, giải thích rằng Inbox quả thực là một trình quản lý email, "nhưng họ (những nhà thiết kế) cũng đã làm cho nó tiến hóa - hãy nhìn cách họ biến nó thành một trình quay số nhanh để bạn có thể soạn thư cho nhiều người khác nhau".

Để đảm bảo rằng Material Design không chỉ áp dụng tốt cho các sản phẩm do Google sở hữu, Duarte cho biết những nhà thiết kế của ông đã đi trước một bước và tự mình tạo ra những ứng dụng bên thứ ba để thử nghiệm. Bởi vì dự án phải được giữ bí mật đến tận tháng cuối tháng 6 (là thời điểm diễn ra sự kiện Google I/O) nên nhóm phát triển phải tạo ra hàng tá những app khác nhau để chắc rằng các nguyên lý Material Design vẫn chạy tốt, song song đó vẫn phải chừa không gian cho các lập trình viên bên ngoài thể hiện ý tưởng của họ.

Với những app thử nghiệm nói trên, ý tưởng của Material Design có vẻ như đang tiến triển tốt. Phần mềm Tumblr được thiết kế theo phong cách mới cũng có một nút "action" lớn (là nút nằm ở góc dưới bên phải màn hình, trôi nôi bên trên nội dung chính), các hiệu ứng chuyển động cũng xuất hiện đúng như ý muốn, trong khi cách điều hướng vẫn giống với một Tumblr trước đây.


Google hi vọng rằng Inbox, Tumblr và những phần mềm Material thời sơ khai sẽ phục vụ như những con "chim mồi" để hơn 1 triệu ứng dụng Android còn lại bắt chước và thay đổi giao diện cho phù hợp với ngôn ngữ thiết kế mới.

Đối với Google, Material còn là thông điệp hãng muốn gửi đến đến những người chê Android phân mảnh, xấu, hay có giao diện nặng nề. Google muốn chứng tỏ mình cũng có thể làm thiết kế tốt như Apple. Có lẽ sẽ phải mất cả năm trời thì Material mới phủ khắp được hệ sinh thái của Google, nhưng Duarte cho biết công ty ông đã dự liệu được chuyện đó và họ sẽ kiên nhẫn chờ đợi.

Duarte chia sẻ thêm: "Tất cả đầu bắt đầu từ câu hỏi 'Phong cách thiết kế của Google sẽ đi về đâu trong tương lai?'. Chúng tôi không chỉ muốn nghĩ về một bước tiến hóa lớn, mà chúng tôi còn muốn dự báo cho chính mình trong vòng 5 năm tới và tự hỏi chúng tôi sẽ trông như thế nào vào thời điểm đó". Và Material Design chính là công cụ để Google trả lời cho câu hỏi trên.