Phân biệt giữa UNIX và Linux

ôi đọc bài này hay kinh người, còn bác nào vào viết tiếp đi, em đánh dấu mai mốt đọc tiếp

spamspam

CAO CẤP

Góp ý bạn nên dùng chức năng của phần mềm hỗ trợ gõ Tiếng Việt, thêm marco cho phép tự động sửa "ko" thành "không" 😃

P/S Bài viết rất hay 😃

microghost

TÍCH CỰC

Hay quá! Trước giờ mình cũng lầm

ĐẠI BÀNG

bài viết hay

GÀ

Bài viết khá hay nhưng chưa nói rõ dc lịch sử Linux, dù sao 2 cái này cũng có khá nhiều nét tương đồng

C0denam3

GÀ

Nói chung là chỉ có vài khái niệm sau đây cần nắm vững : Unix-Based, Unix-Like, Linux, GUI/Linux, Linux Distributions.

vimojnguoi

GÀ

mình thấy bạn chủ thớt nên đi học thêm và tìm hiểu sâu hơn những gì mà mình đã đc học ở việt nam hay trên các trang web về công nghệ hoặc đọc đc ở đâu đó trên mạng rồi lại chém gió ào ào như thế này .
chúc chủ thớt buổi chiều vui vẻ 😃

bachkhois

ĐẠI BÀNG

@vimojnguoi Thế bài viết của bạn chủ thread sai chỗ nào, bạn nói được không hay lại đang chém gió?
Mình thì thấy bài của bạn ấy cũng được, hơn nhiều bài mà người viết tự xưng là "dân công nghệ".

vimojnguoi

GÀ

hôm qua mình bận phải fix hệ thống vì một số lỗi config vớ vẩn làm daemon pulse bị tê liệt cho nên không thể trả lời bạn gấp đc, và hôm nay mình có điều muốn cho các bạn hiểu rõ hơn bằng cách đặt một câu trả lời mang tính chất mở : là hệ điều hành thì thực hiện chức năng gì ? và các bạn nên hỏi ở đâu để đc câu trả lời chắc ăn nhất , mình sẽ trả lời là các bạn nên hỏi một giáo viên chuyên giảng dạy về môn hệ điều hành trong một trường đại học nào đó. Còn về chuyện dân công nghệ thì xin thưa mình chỉ là một người dùng đầu cuối mà thôi vì khi đứng trc họ và dùng phần mềm của họ mình không có đủ can đảm để tự nhận mình là dân công nghệ đơn giản vì phía trc vẫn còn nhiều thứ đáng để học tập và trao đổi chứ không phải mất thời gian vào những nhận xét vô bổ và vớ vẩn. vì vậy mình sẽ dừng trả lời các câu hỏi của các bạn tại đây hay là các điều mang tính đả kích để tiếp tục học tập và nghiên cứu .
chúc các bạn có một buổi sáng vui vẻ !
thân

musicworm

ĐẠI BÀNG

vimojnguoi đã nói: ↑

hôm qua mình bận phải fix hệ thống vì một số lỗi config vớ vẩn làm daemon pulse bị tê liệt cho nên không thể trả lời bạn gấp đc, và hôm nay mình có điều muốn cho các bạn hiểu rõ hơn bằng cách đặt một câu trả lời mang tính chất mở : là hệ điều hành thì thực hiện chức năng gì ? và các bạn nên hỏi ở đâu để đc câu trả lời chắc ăn nhất , mình sẽ trả lời là các bạn nên hỏi một giáo viên chuyên giảng dạy về môn hệ điều hành trong một trường đại học nào đó. Còn về chuyện dân công nghệ thì xin thưa mình chỉ là một người dùng đầu cuối mà thôi vì khi đứng trc họ và dùng phần mềm của họ mình không có đủ can đảm để tự nhận mình là dân công nghệ đơn giản vì phía trc vẫn còn nhiều thứ đáng để học tập và trao đổi chứ không phải mất thời gian vào những nhận xét vô bổ và vớ vẩn. vì vậy mình sẽ dừng trả lời các câu hỏi của các bạn tại đây hay là các điều mang tính đả kích để tiếp tục học tập và nghiên cứu .
chúc các bạn có một buổi sáng vui vẻ !
thân

@vimojnguoi Bạn nên xem lại comment của mình nhé! Bài này là chủ thread dịch, sưu tầm từ nhiều nơi cộng với kiến thức bản thân, trao đổi với mọi người để có cái nhìn chính xác hơn về UNIX và Linux! Bạn thấy sai chỗ nào thì comment để bạn ấy và mọi người thấy và nhận xét đi! Đừng vào rồi bảo kiến thức + công sức viết bài, chia sẻ của người khác là "chém gió", vô duyên lắm! Ai chém gió mọi người đọc hết thread thì hiểu ngay!

steve_jobs

CAO CẤP

vimojnguoi

Nếu bạn thấy bài viết của mình có sai sót thì xin chỉ rõ chỗ sai để mình sửa và hoàn thiện, xin đừng comment theo kiểu chung chung như vậy. Bản thân mình cũng ko phải là dân trong nghề, mình viết bài này chỉ nhằm mục đích chia sẻ những gì mình biết mà thôi.

Bạn tự nhận ko phải dân công nghệ nhưng lại phê phán một bài viết công nghệ là chém gió rồi bảo người viết về học lại như thế này rất dễ gây phản cảm. Mong bạn sau này chú ý khi nêu ý kiến ko chỉ ở diễn đàn Tinh tế mà còn ở những nơi khác nữa.

GÀ

Chuyện hệ điều hành là gì thì ngay cả quyển OS concept bản mới nhất (1 trong 2 quyển nổi tiếng nhất trên thế giới) cũng nói là hiện giờ chưa có định nghĩa chính xác, được chấp nhận 100%.

vnixpro

GÀ

Cái này mấy bạn vào wiki tiếng anh mà đọc, có lịch sử đàng hoàng của Unix, các nhánh, các biến thể, v.v...
Linux chỉ là một nhánh trong số đó, mã nguồn thì được viết lại hoàn toàn nhưng tương thích với Unix.
Wiki viết chuẩn lắm.

C0denam3

GÀ

11 năm

@ vimojnguoi : Nếu đã biết mình là người dùng cuối ít kiến thức và còn nhiều thứ để học thì ngậm cái mồm vào đi ông tướng. Miệng thì nói là còn nhiều thứ đáng phải học nhưng câu nào câu nấy toàn mang tính chất coi thường những kiến thức cơ bản và cho rằng mình hiểu rồi thì còn lâu mới khá lên được. Giờ đồng chí có tin là tôi hỏi vài câu về Operating System mà đồng chí không biết không ???

tiep3itdh1987

ĐẠI BÀNG

bài viết giúp người dùng phổ thông như mình hiểu ra đôi chút vấn đề, quan trọng là bây giờ ko đánh đồng 2 thằng đấy với nhau nữa là ok roài. thank tác giả.

Sbojevets

Trứng

vẫn chưa hiểu tại sao nhiều hdh mới hiện nay đều dùng nhân Linux: Android, Tizen, Chrome OS, Firefox OS,... ?

GÀ

@Sbojevets Thế không thì dùng cái gì? chả lẽ BSD?

steve_jobs

CAO CẤP

@Sbojevets Vì nó miễn phí và mã nguồn mở.

Sbojevets

Trứng

ý là về tính năng có ưu điểm nào mà được vậy?

GÀ

@Sbojevets Ngay cả ít ưu điểm thì nó cũng là lựa chọn duy nhất ở thời điểm này. (Tất nhiên có nhiều ưu điểm nhưng mình đang hơi bận, ko viết được ngay)

nguyendo94vn

ĐẠI BÀNG

steve_jobs đã nói: ↑

Đọc qua khá nhiều bài viết về Linux trên diễn đàn Tinh Tế cũng như một số nơi khác, mình thấy một số bạn có xu hướng đánh đồng 2 hệ điều hành (HĐH) UNIX và Linux. Bài viết này hy vọng đáp ứng phần nào thông tin cần thiết cho mọi người về những điểm khác nhau giữa 2 khái niệm này này.

* Bài này mình dịch một phần từ bài viết trên trang web của IBM, cộng thêm thông tin từ các nguồn khác và đánh giá cá nhân. Bạn nào phát hiện lỗi hoặc thiếu sót xin comment góp ý, đừng ném đá. Cảm ơn.

Giới thiệu sơ lược

UNIX là một HĐH đa nhiệm, đa người dùng được phát triển vào năm 1969 bởi một nhóm nhân viên của công ty AT&T tại phòng thí nghiệm Bell Labs. Qua nhiều năm, nó đã được phát triển thành nhiều phiên bản sử dụng trên nhiều môi trường phần cứng khác nhau. Hầu hết các phiên bản UNIX hiện nay đều là những biến thể của UNIX gốc và được các nhà phát triển sửa đổi, viết lại hoặc thêm các tính năng, công nghệ riêng biệt. Các phiên bản UNIX hiện nay có thể kể đến:

- HP-UX (HP)
- AIX (IBM)
- Solaris (Sun/Oracle)
- Mac OS X (Apple)

Linux là HĐH được phát triển bởi Linus Torvarlds tại trường đại học Helsinki (Phần Lan) vào năm 1991. Linux được tạo ra với mục đích cung cấp cho người dùng 1 giải pháp phần mềm miễn phí thay thế cho UNIX. Linux có thể chạy trên rất nhiều nền tảng khác nhau như x86 và x64 từ Intel/AMD trong khi UNIX chỉ chạy trên 1 hoặc 2 kiến trúc nhất định.

Khác biệt về kỹ thuật

Các hãng phát triển UNIX thường thường có những đối tượng khách hàng và nền tảng nhất định, và các phiên bản UNIX đều là HĐH thương mại và đươc bán với giá ko hề rẻ chút nào. Những HĐH này thường được phát triển có mục đích, có các tiêu chuẩn cho khách hàng và thống nhất giữa các phiên bản. Khi một phiên bản UNIX mới được nâng cấp, khách hàng sẽ nhận được những thông tin chi tiết từ nhà phát triển về các tính năng, công nghệ mới được áp dụng, tính tương thích đối với các bản cũ hơn, v.v...

Trong khi đó, Linux được phát triển bởi nhiều lập trình viên với nhiều bối cảnh khác nhau, và vì thế họ có những ý kiến, quan điểm và mục tiêu khác nhau. Trong cộng đồng Linux ko hề có một tiêu chuẩn chính xác nào về môi trường, công cụ lập trình cũng như khả năng đáp ứng của HĐH.

Kiến trúc phần cứng

Hầu hết các HĐH UNIX đều được lập trình để chạy trên một hoặc một nhóm kiến trúc phần cứng nhất định ví dụ HP-UX chạy trên hệ thống PA-RISC và Itanium, Solaris chạy trên SPARC và x86,... Việc giới hạn phần cứng giúp những công ty bán UNIX có thể tối ưu HĐH của mình để chạy thật tốt trên một hệ thống phần cứng nào đó.

Trái lại, vốn được thiết kế với mục đích cạnh tranh và thay thế UNIX nên Linux có thể chạy trên rất nhiều cấu trúc phần cứng, và số lượng các thiết bị gắn ngoài, thiết bị I/O được sử dụng hầu như ko giới hạn. Chính vì thế mà nhà phát triển Linux ko thể xác định người dùng sử dụng loại phần cứng nào nên không thể tối ưu HĐH cho phần cứng đó.

Nhân HĐH (kernel)

Kernel là cốt lõi của mọi HĐH. Đối với các bản thương mại của UNIX, mã nguồn đều ko được phân phối tự do, và các hãng sản xuất UNIX thường cung cấp kernel dưới dạng nhị phân hay các gói “nguyên khối” (monolithic package), và những người khác chỉ có thể nâng cấp, chỉnh sửa một phần nhỏ.

Đối với Linux, việc biên tập, vá lỗi kernel và driver dễ dàng hơn. Các bản vá lỗi được cung cấp dưới dạng mã nguồn và người dùng có thể tự do cài đặt, thậm chí chỉnh sửa nếu muốn. Các bản vá này thường ko được kiểm tra kỹ bằng UNIX. Và với các lập trình viên Linux, họ ko có thông tin đầy đủ về các môi trường và ứng dụng cần được kiểm tra, thử nghiệm, họ chỉ có thể dựa vào đánh giá của người dùng và các nhà phát triển khác để tìm lỗi.

Đa số các hãng phát triển UNIX thường viết lại nhân HĐH để phục vụ cho mục đích của mình. Ví dụ HĐH Mac OS X của hãng Apple có nhân là Darwin, được viết lại từ nền tảng BSD. Vì thế, các HĐH này được gọi là các phiên bản hay biến thể của UNIX.

Trong khi đó, các nhà phát triển Linux thường sử dụng chính nhân Linux trên HĐH của mình. Kernel của các HĐH như Fedora, Ubuntu, OpenSUSE,... đều gọi là Linux mặc dù chúng ko phải do Linus Torvalds phát triển. Do đó chúng ko được xem là các phiên bản khác nhau của Linux mà chỉ là các bản phân phối.

Tính mở

UNIX là 1 HĐH đóng. Có lẽ trái với quan điểm của 1 số người, cho rằng Linux mở thì UNIX cũng là mở, nhưng thực ra nó là nguồn đóng. Và câu hỏi đặt ra là: Nếu UNIX là nguồn đóng thì tại sao nhiều hãng lại có mã nguồn để phát triển riêng? Câu trả lời có lẽ khiến bạn càng bất ngờ. Ban đầu, UNIX được phân phối cho các trường đại học và những doanh nghiệp có nhu cầu, với đầy đủ mọi thứ từ mã nguồn đến các công cụ lập trình. Nói cách khác, nếu UNIX là 1 chiếc xe thì khách hàng được cung cấp mọi thứ từ bản vẽ đến từng cái tua vít. Cũng chính vì thế mà các trường học và công ty có thể chỉnh sửa, thậm chí viết lại cả HĐH.

Linux mặt khác là 1 HĐH mã nguồn mở, người ta có thể tải, sử dụng, chỉnh sửa miển phí mà ko gặp trở ngại về luật bản quyền.

The Open Group và Single UNIX Specification

Có lẽ bạn cảm thấy khó hiểu khi các phiên bản của UNIX hầu hết là nguồn đóng nhưng chúng lại được gọi chung là UNIX. Vậy cái tên UNIX là mở hay sao? Nếu nghĩ vậy thì bạn đã lầm. UNIX là một cái tên được đăng ký thương hiệu và được sở hữu bởi một tổ chức tài chính Mỹ gọi là Open Group.

Open Group đưa ra 1 tiêu chuẩn cho các HĐH máy tính gọi là Single UNIX Specification (SUS), và những HĐH nào đạt được các yêu cầu của SUS thì mới được gọi là UNIX, ko cần biết nó được xây dựng dựa trên cái gì (HĐH Mac OS X được phát triển dựa trên nền tảng BSD, vốn ko thoả mãn SUS, nhưng nó được viết lại và đạt yêu cầu nên được phép mang thương hiệu UNIX). Ngoài ra, những HĐH khác ko thoả mãn SUS sẽ ko được mang thương hiệu UNIX và ko được gọi là UNIX-based mà được gọi là UNIX-like (giống UNIX), điển hình là BSD, FreeBSD.

Linux được Linus Torvalds viết trên 1 chiếc máy chạy HĐH MINIX, sau đó, nó được phát triển ngày càng hoàn thiện và có thể chạy độc lập với MINIX. Mà MINIX vốn chỉ là HĐH UNIX-like, nên có thể thấy quan hệ bà con giữa UNIX và Linux hơi bị xa chứ ko gần như chúng ta tưởng.

Dự án GNU và giấy phép GPL

GNU là chữ viết tắt của GNU’s not UNIX (bên trong lại có GNU, bó tay, chả biết GNU kia là gì). Đây là một dự án do Richard Stallman khởi xướng vào năm 1983 với mục đích tạo ra 1 hệ thống phần mềm có thể cạnh tranh và thay thế phần mềm UNIX. Stallman cũng cho ban hành giấy phép GNU General Public License (GNU GPL). Giấy phép này yêu cầu nhà phân phối phần mềm phải kèm theo mã nguồn của phần mềm đó (mã nguồn mở), và mã nguồn Linux được phân phối tự do cũng là vì lý do này.

Tổng kết

UNIX và Linux về cơ bản cũng ko khác nhau nhiều lắm, việc một nhà phát triển hay một doanh nghiệp muốn chuyển hệ thống máy tính của họ từ UNIX sang Linux cũng không quá khó khăn. Nhưng dù sao 2 người trông giống nhau ko có nghĩa họ là bà con với nhau. Linux và UNIX ko phải anh em mà còn là kẻ thù, ít nhất là về quan điểm của Linus Torvalds và dự án GNU.

PS: Xin lỗi vì bài viết hơi khô khan, toàn chữ là chữ. Mình đã ráng kiếm 1 cái hình minh họa nhưng vẫn ko biết bỏ cái gì vào. Cảm ơn bạn đã đọc đến phần này.

Unix bây giờ là mã nguồn mở, hết !

GÀ

@nguyendo94vn Thật không?

FullOfLove

GÀ

@nguyendo94vn biết j về unix ko mà phán như thần vậy

huynhlaw84

GÀ