Thép Damascus là một loại thép truyền thống dùng để rèn kiếm của vùng Trung Đông. Đặc trưng của thép Damascus là những vân kim loại uốn lượn như sóng nước. Theo truyền thuyết thì gươm dao, vũ khí làm bằng thép Damascus có thể chém sắt như chém bùn, chặt đôi nòng súng, thả sợi tóc lên trên kiếm thì tóc chẻ làm đôi, tuy nhiên, đáng tiếc là công nghệ chế tạo thép Damascus truyền thống đã bị mai một từ những năm 1700.
Người phương Tây ngay từ xa xưa, thấy được vẻ đẹp của thép Damascus đã cố gắng mô phỏng loại thép này bằng cách hàn ép nhiều lớp thép với nhau, sau đó rèn, nhào nặn để tạo vân. Tuy không mang những tính chất như thép Damascus truyền thống và có xuất xứ "cơ học" hơn, ngày nay, người ta vẫn đồng ý gọi thép tạo ra bằng phương pháp mô phỏng này là thép Damascus.
Theo Wikipedia, Loại thép này được tinh luyện chủ yếu từ thép Wootz, là một loại thép xuất hiện từ trước công nguyên tại Ấn Độ và Ba Tư. Người Ả Rập đã mang loại thép Wootz đến Damascus, nơi ngành rèn vũ khí đang phát triển mạnh khi đó. Cứ như thế Ấn Độ và Ba Tư đã cung cấp các thỏi thép của mình cho khu vực Trung Đông từ thế kỷ 3 đến đến thế kỷ 17 và loại thép Damascus nổi tiếng thống trị vùng Trung Đông.
Việc việc tinh luyện loại thép này đã chấm dứt vào khoảng năm 1750. Một số giả thuyết đã được dựng lên để cố giải thích lý do như nguồn cung nguyên vật liệu bị cạn kiệt, kiến thức tinh luyện được truyền cho quá ít người...
Các kỹ thuật và vật liệu hiện tại để cố gắng tái tạo lại loại thép này hiện tại đều không thành công hay nói đúng ra là vật liệu làm ra có tính chất không hoàn toàn khớp với các mẫu thép còn lại dù có vài điểm giống.
Đặc điểm đáng chú ý của loại thép này là bề mặt có vân của nó, làm nhiều người tưởng là các sản phẩm làm từ loại thép này là hai loại thép khác nhau hàn dính với nhau và được gấp lại nhiều lần. (Đây cũng là phương pháp thợ rèn ngày nay dùng để tạo ra các sản phẩm "giả thép Damascus"). Trên thực tế loại thép này là một khối đồng nhất nhưng có sự phân bổ cacbon tạo thành mạch Fe3C cùng các tạp chất khác xếp theo mạch rất rõ. Quá trình tinh luyện như thế nào thì chưa rõ.
Qua nghiên cứu soi dưới kính hiển vi điện tử thì người ta đưa ra lý thuyết là trong quá trình nung chảy thép Wootz một số loại lá và gỗ đã được thêm vào để sử dụng như phụ gia, điều đó cũng giải thích vì sao những ống nano carbon trong thép nguyên bản lại có nguồn gốc là sợi thực vật.
Quay lại 4 con dao Victorinox, thì những con dao trong bài này là phiên bản giới hạn, có lưỡi dao làm bằng thép Damascus theo phương pháp mô phỏng, từ giờ đến cuối bài, ta gọi là thép Damascus cho nó gọn.
Nếu muốn hiểu rõ cách tạo ra thép Damascus, các bạn có thể xem một video Youtube, trong đây là một nghệ sĩ làm thép chuyên nghiệp chế tạo ra một thỏi thép Damascus, sau đó làm con dao rất đẹp
Victorinox, món đồ chơi mà có lẽ là khó có người đàn ông nào cưỡng lại được, mình mê các con dao Victorinox từ những năm 7-8 tuổi, khi lần đầu được cầm con dao xếp sắc lẹm của những người chú trong xóm, giờ thì tuy mình không có nhiều dao, nhưng vẫn giữ được con dao cũ hơn 20 năm tuổi. Bộ dao trong bài này là của một anh Kiến trúc sư mê dao, anh ấy cho Tinh tế mượn để chia sẻ với các bạn.
Quảng cáo
4 con dao được sản xuất vào 4 năm, 2012, 2013, 2014 và 2015, mỗi cái chỉ có số lượng sản xuất từ 5000 đến 7000 cái, trên mỗi thân dao đều được khắc số thứ tự.
Vì là phiên bản dùng để trưng bày, sưu tầm, nên dao được đựng trong hộp gỗ rất đẹp, lớp mica cứng trên hộp dày dặn, có bộ dao này để trong tủ thì chắc chắn là người mê Victorinox nhìn vào sẽ chảy dãi.
Giữ nguyên đặc tính dao xếp đa năng, mỗi một con dao cũng đều có kèm theo các dụng cụ như tua vít, mở hộp, kéo, vv và vv, và tùy dòng dao mà số lượng "đồ chơi" có ít hay nhiều.
Quảng cáo
Các con dao trong bộ sưu tập này đều có cán làm bằng gỗ, theo mình thì việc kết hợp giữa gỗ và thép, giữa nóng và lạnh, kim và mộc, khiến cầm trên tay con dao nó gần gũi, cá tính hơn rất nhiều so với các con Victorinox dùng cán nhựa.
Và do đặc tính của việc rèn Damascus, sẽ không có một lưỡi dao nào có vân giống một lưỡi dao nào, khiến chủ nhân của các tác phẩm này đều là những chủ nhân sở hữu phiên bản duy nhất, qua đó tăng thêm giá trị sưu tập, tăng thêm cái sướng của thú chơi.
Mình có thử dao để xem độ sắc, chỉ cần vuốt nhẹ ngón cái trên lưỡi dao thì tay mình đã đứt một đường sâu, nói chung là sắc bén 😃
Cám ơn anh Kiến Trúc Sư mê dao đã cho mình mượn trên tay
